گوناگون

رجيستري چيست؟

در واقع رجيستري را مي توان به عنوان بانک اطلاعاتي معرفي کرد که براي نگهداري تنظيمات و گزينه هاي نسخه هاي 32 بيتي ويندوز همچون ويندوز 95،98،ME و NT/2000 مورد استفاده قرار مي گيرد. و شامل اطلاعات و تنظيماتي است که براي تمام قطعات سخت افزاري ، نرم افزاري ، کاربران و تنظيمات مربوط به خود سيستم مورد استفاده قرار مي گيرد. هر زمان که کاربري تغييري در تنظيمات مربوط به Control Panel يا File Associations ، System Policies ايجاد کند و يا برنامه نرم افزاري جديدي را نصب کند ، اين تغييرات در رجيستري ويندوز ثبت شده و باقي مي مانند.

فايل هاي فيزيکي که رجيستري را تشکيل مي دهند بسته به نسخه ويندوز شما در محل و مکان خاصي نگهداري مي شوند، در ويندوز 95 و 98 بصورت دو فايل مخفي در پوشه ويندوز قرار دارند و با نام هاي USER.DAT و SYSTEM.DAT شناخته مي شوند . در نسخه ME علاوه بر اين دو فايل ، فايل ديگري نيز به نام CLASSES.DAT به آنها اضافه شده است.در حاليکه در نسخه هاي NT/2000 ويندوز فايلها در آدرس SystemRoot%System32Config % قرار گرفته اند.اين فايلها را نمي توان بصورت مستقيم ويرايش کرد و براي انحام چنين کاري نياز به ابزار رايجي که با نام ويرايشگر رجيستري شناخته مي شود مي باشد .

در رجيستري برخلاف ساير برنامه هاي موجود در ويندوز ، خبري از پنجره ها و منوهاي زيباي گرافيکي نيست اما با استفاده از آن مي توان به قدرتي دست يافت که اين قابليت ها در هيچ روش ديگري وجود ندارد .

آيا تا به حال فکر کرده ايد که اگر درايور کارت گرافيک خود را عوض کنيد ، ويندوز در مرتبه بعدي شروع بکار خود از کجا بداند که به جاي درايوري که خودش در هنگام نصب تعيين کرده است ، بايد از اين درايور جديد استفاده کند . به عبارت ديگر چگونه سيستم عامل پارامتر ها و گزينه هاي مختلفي را که انتخاب کرده ايد يا براي سيستم تان مناسب است ، بخآير مي سپارد .

اين راز قدرتمند در رجيستري سيستم نهفته است. رجيستري انبار مرکزي است که ويندوز از آن براي ذخيره همه چيزهاي مربوط به پيکر بندي سيستم استفاده مي کند .از آنجا که هر نوع تغيير غير اصولي در آن سبب از کار افتادن برنامه ها و حتي خود سيستم عامل مي شود و همچنين ساختار بندي اطلاعات در آن به نحو پيچيده اي است که ممکن است هر کاربرتازه کاري را دچار سردرگمي کند که نتيجه آن نيز تنها اختلال در برنامه ها خواهد بود ، به شما توصيه مي کنم قبل از شروع به انجام تغييرات سعي در افزايش مهارتها و اطلاعات عمومي خود نمائيد .البته دسترسي به برنامه Editor آن به سادگي دسترسي به برنامه هاي ديگر نيست . در واقع مي توان آن را بعنوان يکي از برنامه هاي پشت پرده ويندوز دانست که شامل پارامتر هاي سخت افزاري ، مشخصات اجسام مختلف ، پارامترهاي مربوط به خود سيستم عامل و نيز پارامتر هاي برنامه هاي کاربردي مي شود .

در اين سري از مباحث سعي مي کنيم تا شما را با کليات رجيستري آشنا کرده ، سپس در قسمتهاي مختلف و دسته بندي شده نکات مفيد و کليدي که مي توان در رجيستري اعمال کرد را مطرح مي کنيم.

براي اجراي اين برنامه مي توانيد دستور Regedit را در کادر Run منوي Start وارد کنيد. اما از آنجا که با هر نوع تغيير در رجيستري ممکن است تنظيمات سيستم عامل شما دچار مشکل شود ، بهتر است قبل از هر کار اقدام به تهيه نسخه پشتيبان از اين برنامه کنيد. بدين منظور يکي از روشهاي زير را بکار گيريد :

الف) استفاده از System Restore

اين برنامه تحت ويندوز هاي Xp و ME قابل اجرا است . براي استفاده از اين برنامه قبل از تغيير در رجيستري، بر روي دكمه Start ، کليک کرده و گزينه Accessories را از منوي Programs انتخاب کرده سپس در System Tools گزينه System Restore را انتخاب کنيد. سپس گزينه را Create a restore point انتخاب كنيد . دكمه Next را كليك كرده و از دستورالعملهاي آن پيروي کنيد.

ب) استفاده از ويرايشگر رجيستري

کاربران ويندوز 2000 مي توانند با استفاده از گزينه Export موجود در خود برنامه Regedit اقدام به تهيه پشتيبان از رجيستري کنند. بدين منظور با اجراي دستور Regedit در گزينه Run منوي Start برنامه ويرايشگر رجيستري را فعال کنيد . سپس گزينه Export Registry File را انتخاب کنيد .

ج) کپي دستي فايل هاي رجيستري

کاربران سيستم عامل ويندوز 98 و يا 95 مي توانند با کپي کردن فايل هاي User.dat و system.dat که در محل نصب ويندوز قرار دارند از آنها نسخه پشتيبان تهيه کنند . البته در ويندوز Me فايل ديگري نيز با نام Classes.dat وجود دراد . توجه داشته باشيد از آنجا که اين فايل ها بصورت مخفي و سيستمي هستند قبل از آنکه بتوانيد آنها را مشاهده کنيد بايد تنظيمات مربوط به مشاهده اين فايل ها را در ويندوز اجرا کنيد .( در ادامه به شرح اين فايل ها مي پردازيم )

آشنايي با فايلهاي User.dat و System.dat در رجيستري

براي ايجاد رجيستري برنامه Setup ويندوز ، دو فايل به نامهاي User.dat و System.dat را ايجاد مي کند. که از نوع پنهان سيستمي و فقط خواندني هستند و در داخل پوشه اصلي ويندوز قرار مي گيرند.

فايل User.datبراي ذخيره اطلاعات کاربر طراحي شده است و در آن فايل اطلاعات زير ذخيره مي شوند :

2- نمادهاي روي Desktop

3- پوشه ها ، ميانبر هاي موجود در منو

4- پيکر بندي تعريف شده براي پنجره Windows explorer

5- پارامترهاي تعيين شده براي Accessories ويندوز

6- اتصالات شبکه و کلمات رمز

هر زمان که از ويندوز خارج مي شويد سيستم کپي پشتيبان جديدي از فايل User.dat را ايجاد مي کند . اين کپي پشتيبان نيز از نوع پنهان ، سيستمي و فقط خواندني است و نام آن User.DA0 مي باشد . اگر به هر دليلي فايل User.dat خراب شده و يا از بين برود سيستم از اين فايل استفاده مي کند .

فايل System.dat نيز براي نگهدار ي اطلاعات سيستم طراحي شده است . اين فايل نيزاطلاعات زير را در خود نگه مي دارد .

1- گروههاي مختلف سخت افزار هاي شناسايي شده توسط ويندوز

2- دستگاه هاي مختلف متصل شده به کامپيوتر

3- منابع مورد استفاده در هر دستگاه

4- اطلاعات Plug&play بدست آمده از بايوس و يا دستگاههاي Plug&Play

5- درايورهايي که درمود حفاظت شده کار مي کنند و در زمان شروع به کار ويندوز بارگذاري مي شوند.

6- پارامترهاي داخلي ويندوز

7- پارامترهاي برخي از برنامه هاي کاربردي 32 بيتي

پاكسازي رجيستري

حتما تا به حال پس از نصب و يا حذف برنامه هاي مختلف بر روي سيستم خود با مشکل سرعت پائين بارگذاري ويندوز مواجه شده ايد .در واقع علت اصلي باقي ماندن برخي فايلهاي مربوط به برنامه هاي حذف شده در سيستم مي باشد که در هنگام حذف بطور کامل پاک نمي شوند. و اين امر سبب افزايش بي دليل حجم رجيستري مي شود . اين وظيفه بر عهده كنترل كننده رجيستري است که در واقع آن را پاكسازي مي كند .

کاربران ويندوز 95 مي توانند بر روي دكمه Start و سپس گزينه Run كليك کرده، عبارت regclean را تايپ کنند و سپس دكمه Enter را فشار دهند .

در نسخه هاي بعدي غير از ويندوز Xp ، از برنامه هاي ديگري براي اين کار استفاده مي شود و ديگر خبري از Regclean نيست .دو برنامه از اين دست با نام هاي Regclean و EasyCleaner مي باشند که مي توانيد آنها را از طريق شبکه اينترنت دريافت کنيد .

البته برنامه هاي ديگري نيز همچون Norton System Works و يا Ontrack System Suite نيز وجود دارند که مي توانيد در ويندوز Xp نيز از آنها استفاده کنيد .

ذخيره و بازيابي رجيستري

ممکن است در مواردي اقدام به تغيير رجيستري کنيد و حتي خطايي در ظاهر نشان داده نشود ، مثلا تنظيمي را انجام مي دهيد که مجاز است ولي اين تنظيم مناسب کار شما نيست . در اين حالت در برنامه Registry Checker گزينه restore را براي بازيابي نسخه هاي قبلي فعال کنيد . البته بايد توجه داشته باشيد که فايل پشتيبان رجيستري تان قديمي نباشد . زيرا آدرس و مشخصات برنامه هايي که شما نصب مي کنيد در رجيستري ثبت مي شود و درصورت استفاده از نسخه پشتيبان قديمي تمامي اطلاعات مربوط به برنامه هاي جديد تر از بين خواهد رفت .